Royal collections: Vorstelijk, Koninklijk, Keizerlijk. Archieven van vorstenhuizen in Europa

Boek voor onderzoekers en geïnteresseerden

Een paar weken geleden publiceerde de Stichting Archiefpublicaties hun Jaarboek nr 16. Dit keer is het hoofdonderwerp: Koninklijke archieven in Europa. (de samenstellers zijn zich bewust van deze beperking en er wordt voorzichtig gedacht over Koninklijke archieven in de wereld) Het  jaarboek geeft op verschillende manieren inzicht in de archieven van de koninklijke archieven in Europa. Daarin zijn archieven opgenomen van huidige vorstenhuizen en vorstenhuizen uit het verleden. Zoals: Denemarken, Spanje, Nederland, Pruisen, Rusland, Engeland, België en meer.

De redactie is van Yvonne Bos-Rops, Marijke Bruggeman en Gustaaf Janssens.

Vragen worden beantwoord als:  Wat is er van hun archieven geworden en zijn zij raadpleegbaar? Hoe zit het met de openbaarheid van de archieven? Waar ligt de scheiding tussen staat en privé? En hoe gaan de archiefdiensten om met de moderne mogelijkheden?

En er zijn ook verhalen opgenomen van onderzoekers in die archieven.

De enorme eer viel mij te beurt om iets te mogen opschrijven over mijn onderzoek in het Koninklijk Huis Archief  (KHA) van de familie Oranje Nassau in Den Haag. Nog groter werd de eer toen ik gevraagd werd er iets over vertellen op de presentatie van het jaarboek op 25 november j.l. in de Gotische Zaal in Den Haag.

Hieronder het programma van die dag.

Onder de vakkundige leiding van dagvoorzitter Bernard Woelderink (oud-directeur van het Koninklijk Huisarchief) zullen vier lezingen een voorproefje geven van de inhoud van de publicatie:

• Gustaaf Janssens, ere-archivaris van het Koninklijk Paleis in België, vertelt over: “Beheren en ontsluiten van koninklijk archief ten dienste van de onderzoeker: het Archief van het Koninklijk Paleis te Brussel (1988-2013)”.
• Olivier Defrance geeft inzicht in de verspreide archieven van een Duitse dynastie: “Een Europese dynastie en haar archieven: het Huis van Saksen-Coburg” (Engelstalige lezing).
• Esther Schreuder vertelt over haar ervaringen als onderzoeker in het Koninklijk Huisarchief: “Below stairs in het archief van de familie Oranje Nassau”.
• Han van Bree tenslotte, spreekt over het gebruik van alternatieve onderzoeksbronnen: “Via de vrienden. Koninklijk onderzoek buiten het Koninklijk Huisarchief om”.

Het werd een interessante dag.

Gustaaf Janssens verhaalde over het Belgische Koninklijk Huis archief . Interessant aan zijn verhaal is hun houding ten opzichte van pijnlijke geschiedenissen in het recente verleden. Onderzoek naar de rol van het koningshuis in Congo wordt, volgens Janssens, bijvoorbeeld niets in de weg gelegd.  Ook niet als het om de moord op Patrice Lumumba gaat.

Olivier Defance volgde met een presentatie van een speurtocht door de Europese archieven naar het Huis Saksen-Coburg. Hun archief is versplinterd geraakt.

En ik vertelde iets over de mensen downstairs (de bedienden)  aan het hof bij Willem V.  Over de reglementen, de werkende kinderen en het lastige gebod, voor bedienden, om niet dronken te worden (de wijn vloeide rijkelijk).

(foto Ineke Huysman dank!)

 

Hans van Bree ging dieper in op Koningin Juliana en de samenkomsten op het Oude Loo.  Hij heeft via vriendinnen en andere bekende brieven en foto’s boven water gekregen die weer een andere blik op haar geven (anders dan die van Jolande Withuis).  Hij liet daarbij een paar prachtige foto’s zien van Juliana tussen een groep vriendinnen, en een milde foto van Greet Hofmans, die ook voor het Koninklijk Huis Archief onbekend waren.

Het laatste woord is nog lang niet gezegd over deze periode.

In de bundel veel meer verhalen.

Het jaarboek is mooi vormgegeven met, uiteraard, gouden letters en achterin een superhandig overzicht.

Met dank aan Krista van Loon, van het KHA, voor de organisatie van dit alles.

Het boek is te bestellen bij: http://kvan.nl/publicaties/s-p/

Stichting Archiefpublicaties