The first introduction
The first introduction to black people in the ‘Low Countries’ almost certainly occured between AD 200 and 500 when black Africans came to the region in the service of Roman armies.
Research at the University of Newcastle has revealed that black Romans were found in all ranks of the army and that most Roman armies were multi-ethnic. Some Roman emperors, such as Septimius Severus (145-211), were North African in origin. Severus probably marched through the Low Countries with his army in 209 and died in England in 211.
While he may not have been a black African himself, the Historia Augusta does mention a black Ethiopian who served in his army in England. Objects on which black Romans are depicted have also been found in England, although not in the Netherlands as far as is known.
In later Netherlandish art there are certainly many representations of black Romans and black Roman emperors.
The following phase in European history, the Middle Ages, is considerably more important in establishing the roles and image of black people at courts. From the eight century onwards there was a real danger that the Moors, or Muslims, who included many blacks amongst their numbers, would conquer and colonise Europe. They proved formidable opponents.
In subsequent centuries the Moors held sway over the Iberian peninsula, Sicily and Corsica. Both negative and positive representations of black people appear in northern European art and literature from this period of Moorish threat and conquest. Initially these images were chiefly negative, as in the Spiegel Historiaelby Jacob van Maerlant from circa 1330. ( picture Charlemagne )
Positive representations of black people were inspired by the crusaders’ discovery of Christian Ethiopians living in Jerusalem.
When it further emerged that both Ethiopia and Nubia were ruled by Christian kings who were also fighting the Muslims, European crusaders and potentates became increasingly interested in these two lands, believing that they had finally found strong black Christian allies to help them against the Moors.
This idea persisted in art. In Les Très Riches Heures du Jean Duc de Berry(c. 1416) for example, an illumination by the Limburg brothers features three realistic black monks at the foot of the holy cross.
Esther Schreuder
Fragment from Black is beautiful, Rubens to Dumas exhibition catalogue (sold out).
Essay ‘Propaganda and consolation: ‘blacks’ in court culture in the period
1300-1900′ see for more also .>High nobility dressing up as Moor and African< and >Cupido and Cedron<
Zwart verbeeld:
De eerste kennismaking met zwarte mensen in ‘de Nederlanden’ zal mogelijk tussen 200 en 500n.Chr. hebben plaatsgevonden, toen de eerste zwarte Afrikanen meekwamen als onderdeel van Romeinse legers. Onderzoek aan de Newcastle University heeft uitgewezen dat zwarte Romeinen in alle posities van het leger voorkwamen en dat de meeste Romeinse legioenen multi-etnisch waren.
Legeraanvoerder keizer Septimius Severus 145 – 211 was bijvoorbeeld van Noord-Afrikaanse afkomst. In 209 trok Severus met zijn leger naar Engeland, waarschijnlijk via de Nederlanden. In de Historia Augusta wordt melding gemaakt van een zwarte Ethiopiër in zijn legioen in Engeland. Ook zijn er in Engeland objecten teruggevonden waarop zwarte Romeinen.
De volgende fase in de Europese geschiedenis, de middeleeuwen, is veel belangrijker voor de beeldvorming en de rol van zwarte mensen aan hoven. Vanaf de achtste eeuw dreigde het gevaar dat de Moren, waaronder ook zwarte Moren, Europa zouden veroveren en koloniseren. Ze bleken geduchte tegenstanders en veroverden grote delen van Zuid-Europa. De eeuwen daarna heersten de Moren, sommige van hen met een donkere huid, over het Iberische schiereiland, Sicilië en Corsica. In de beeldende kunst en de literatuur van Noord-Europeanen ontstonden sinds de dreiging en verovering zowel negatieve als positieve verbeeldingen van zwarte personages. Aanvankelijk overheersten vooral de negatieve, zoals in de Spiegel Historiael van Jacob van Maerlant (ca. 1330).
Zie KB site Jacob van Maerlant Spieghel / Charlemagne
Positieve verbeeldingen van zwarte mensen kwamen voort uit de ervaringen van kruisvaarders die ontdekten dat zich in Jeruzalem christelijke Ethiopiërs bevonden. Toen daarnaast bleek dat in zowel Ethiopië als Nubië christelijke koningen heersten die ook tegen de moslims vochten, raakten de Europese kruisvaarders en machthebbers steeds meer geïnteresseerd in deze landen.
De Europeanen hadden in hun ogen sterke christelijke medestanders gevonden tegen de Moren. Die gedachte keerde terug in de beeldende kunst. In Les Très Riches Heures du Duc de Berry (voor 1416) zijn bijvoorbeeld, in een miniatuur van de Gebroeders Van Limburg, drie levensechte zwarte monniken te zien bij het Heilige Kruis [ fol.193,1 ].Esther Schreuder (c)
Zie voor de voetnoten de catalogus Black is beautiful, Rubens tot Dumas (2008)
Esther Schreuder links naar afbeeldingen: Links to pictures Très Riches Heures du duc de Berry: <http://www.christusrex.org/www2/berry/f28r.html>
Links
Oxford collection <Bodleian library> British Library <Manuscripts> See f.i. <xxxxx> Royal Library The Hage / KB <http://www.kb.nl/manuscripts/>
Bovenstaand onderzoek is mogelijk gemaakt door een bijdrage van het de Mondriaan Stichting en het VSB fonds. Research made possible hrough funding from the Mondriaan Foundation, the VSB fund,
About me
In 2008 I was guest curator of the exhibition Black is beautiful. Rubens to Dumas. Important advisors: Elizabeth McGrath (Rubens and colleagues, Warburg institute Image of the Black in Western Art collection), Carl Haarnack (slavery in books), Elmer Kolfin (slavery in prints and paintings) en Adi Martis (contemporary art). Gary Schwartz made his research for The Image of the Black in Western Art available to me.
In 2014 my essay ‘Painted Blacks and Radical Imagery in the Netherlands (1900-1940)’ was published in The Image of the Black in Western Art Volume V (I). (ed. David Bindman, Henry Louis Gates jr.)
In 2017 I published a book about the black servants at the Court of the Royal Van Oranje family. More than a thousand documents have been found about their lives. (only in Dutch)
All photos on this site are not intended for any commercial purpose. I have tried to trace all the rules and rights of all images. As far as I know, these images can be used in this way. If you ar a copyright holder and would like a piece of your work removed or the creditline changed then please do not hesitate to contact me.
estherschreuderwebsite@gmail.com
Esther Schreuder 