English below
Een Afrikaanse jongen met stedenkroon
Er is in het verleden veel gespeculeerd over wat dit prachtige beeld zou kunnen voorstellen. De meest voor de hand liggende theorie is die van een personificatie van Afrika. Maar de figuur mist hiervoor de klassieke attributen, zoals de leeuwenhuid, de olifantenslurf, de schorpioen en de pijl en boog. Wat de jongen wel heeft is een kasteel of fort op zijn hoofd, een medaillon om zijn hals, een schildpad onder zijn voeten en een document in zijn handen. Om zijn schouder draagt hij een manteltje van struisvogelveren en hij leunt tegen een stuk versierd hout. Deze attributen kunnen allemaal meerdere betekenissen hebben en maken het tot een intrigerende puzzel die nog steeds niet is opgelost. .
- Het medaillon, waarop een portret van een klassieke wijsgeer of dichter (Homerus?) lijkt afgebeeld, refereert mogelijk aan een opdrachtgever of patroon.
- De brief die de jongen in de hand heeft, zou kunnen verwijzen naar een handels- of liefdes overeenkomst.
- Het kasteel, de veren en de schildpad kunnen zowel aan Afrika als aan Amerika refereren.
Nog een mogelijk houvast wordt geboden door De Cocks tijdgenoot de schilder Jan van Kessel. Hij schilderde de schildpad prominent op een verbeelding van het Nederlandse fort St George in Elmina aan de Goudkust (Vier werelddelen, 1666, München, Alte Pinakothek). En ook de kasteelkroon op het hoofd van de jongen kan verwijzen naar fort St George. De schildpad kan een extra verwijzing naar de draak van Sint-Joris (St George) in zich dragen. Een kleine held met zijn voet op een klein monster.Tijdgenoot Jacob de Wit maakte vergelijkbare grapjes met zijn putti.
Soms wordt dan ook gesuggereerd dat het beeld satirisch bedoeld zou zijn. Een vergelijkbare Afrikaanse jongen, met opvallend hoofddeksel en een schildpad onder zijn voet, verscheen, jaren later, in 1720, als satirische prent over de aandelenhandel in Frankrijk.
Dat een duur beeld voor satire gebruikt werd, lijkt echter onwaarschijnlijk.
Voor wie en wat het beeld is bedoeld, is niet bekend. Misschien heeft het beeld te maken met een doel dat gehaald werd in Afrika in 1703? Toen werd een uiterst belangrijk goudverdrag afgesloten door de West Indische Compagnie (WIC) met de Ashantikoning in Kumasi (nu in Ghana). Deze handel met de Ashanti’s verliep via St George.
De schepper van dit beeld was de Zuid-Nederlandse Johannes Claudius de Cock die onder andere in de jaren negentig van de zeventiende eeuw werkte voor stadhouder Willem III 1650 –1702. Vanaf ongeveer 1697 vestigde hij zich in Antwerpen, waar hij een groot atelier met werknemers opzette. Hij maakte veel werk in opdracht, maar produceerde ook voor de vrije markt. De Cock staat onder meer bekend om zijn vele putti die begin achttiende eeuw een ware rage werden. Opvallend zijn de bustes van Afrikaanse jongetjes in westerse kleding met een medaillon, die hij maakte. Elk medaillon heeft een ander symbool of een portret van een antieke of eigentijdse figuur.
- Bust Piva Gallery Bust of a boy Attributed to Joannes Claudius de Cock
De jongen uit het Rijksmuseum verschilt echter van die serie.
Ten eerste is hij ten voeten uit verbeeld.Ten tweede niet-westers gekleed. Zijn dracht bestaat uit veren en een sierlijk gedrapeerde doek. Wel lijkt het er op dat De Cock dezelfde jongen als model heeft gebruikt voor de serie bustes. Er zijn ook meer beeldjes van dit jongetje ten voeten uit van hem bekend, maar dit is voor zover ik weet het enige marmeren beeld. De andere twee beelden zijn terracotta.
Esther Schreuder (In Black is beautiful catalogus 2008, herschreven)
Met dank aan Elizabeth McGrath
Zie ook post Tefaf en Zie de website van het Joods Historisch Museum, De Inbeelding; Heerseres van’t Rookverkopers-gild, Maald Missisippi hier,’t geen Vrankrijks schat verspild (linkt onder aan pagina)
————————————
English version
There has been a great deal of speculation regarding the meaning of this magnificent sculpture. The most obvious theory is that it is a personification of Africa. Yet the figure lacks the classic attributes of Africa, such as the lion skin, elephant trunk, scorpion and bow and arrow.
What the boy does have, however, is a castle or a fort on his head, a medallion around his neck, a turtle under his feet and a document in his hands. He wears a cape of ostrich feathers over his shoulder and leans against a piece of decorated wood. All these attributes can have several meanings.
- The medallion, which seems to bear the portrait of a classical philosopher or a poet (Homer?), probably refers to the artist’s patron, the individual or organisation which commissioned the work. (see detail above)
Another possible lead is offered by the prominent turtle in a painting of the Dutch fort of St George at Elmina on the Gold Coast (The four continents 1666, Munich, Alte Pinakothek) by De Cock’s contemporary Jan van Kessel (1654-1708). The castle-crown on the boy’s head may be a reference to Fort St George, with the turtle representing an extra allusion to St George’s dragon, in which case the boy could be viewed as small hero with an equally small monster beneath his feet. De Cock’s contemporary Jacob de Wit certainly made similar visual jokes with his putti. It has also been suggested that the statue may be satirical in intention for a similar African boy, with striking headgear and a turtle under his foot, was published in 1720 as a satirical print on share trading in France, although it seems unlikely that such an expensive sculpture would be used for satire.
The identity of the client for the statue is unknown. In 1703, however, the year before it was made, an extremely important gold contract was signed between the Dutch West India Company and the Ashanti king in Kumasi (now Ghana). As trade with the Ashantis was conducted via St George there is possibly some connection with the statue.
The creator of the statue was the Flemish artist Johannes Claudius de Cock who worked in the 1690s for Stadholder Willem III (1650-1702), amongst other patrons. From circa 1697 he settled in Antwerp, where he set up a large studio with assistants. Although he produced many pieces on commission he worked for the free market too. De Cock is also known for his many putti, which were much in vogue in the early eighteenth century. His oeuvre includes a striking series, which the artist produced in his studio in the early eighteenth century, comprising busts of small African boys, dressed in western clothing and wearing a medallion, each of which bears a different symbol or the portrait of some ancient or contemporary figure.
Tefaf Statue, without medaillon see post Tefaf
This boy from theRijksmuseum differs significantly from the series of busts, however, for he is
represented full length and does not wear western clothing but a feather cape and an elegantly draped length of cloth. Nevertheless, De Cock does appear to have used the same child as the model for both the busts and the present work.
Literature and notes in Cat Black is beautiful Rubens to Dumas 2008
I came across another similar work at the Tefaf fair in Maastricht.
For the satirical print De Inbeelding; Heerseres van´t Rookverkopers-gild, Maald Missisippi hier,´t geen Vrankrijks schat verspild, see the website of the Joods Historisch Museum, www.jhm.nl/objecten.aspx trefwoord=speculatie
Bovenstaand onderzoek is mogelijk gemaakt door een bijdrage van het de Mondriaan Stichting en het VSB fonds. Research made possible through funding from the Mondriaan Foundation, the VSB fund,
About me
In 2008 I was guest curator of the exhibition Black is beautiful. Rubens to Dumas. Important advisors: Elizabeth McGrath (Rubens and colleagues, Warburg institute Image of the Black in Western Art collection), Carl Haarnack (slavery in books), Elmer Kolfin (slavery in prints and paintings) en Adi Martis (contemporary art). Gary Schwartz made his research for The Image of the Black in Western Art available to me.
In 2014 my essay ‘Painted Blacks and Radical Imagery in the Netherlands (1900-1940)’ was published in The Image of the Black in Western Art Volume V (I). (ed. David Bindman, Henry Louis Gates jr.)
In 2017 I published a book about the black servants at the Court of the Royal Van Oranje family. More than a thousand documents have been found about their lives. (only in Dutch)
All photos on this site are not intended for any commercial purpose. I have tried to trace all the rules and rights of all images. As far as I know, these images can be used in this way. If you ar a copyright holder and would like a piece of your work removed or the creditline changed then please do not hesitate to contact me.
estherschreuderwebsite@gmail.com
Esther Schreuder 